Συστήματα Αυτόματης Κατάσβεσης και Βασικά Εξαρτήματα

Σύστημα Κατάσβεσης ονομάζεται το σύστημα το οποίο αποτελείται από έναν πίνακα κατάσβεσης και διάφορες διασυνδεδεμένες σε αυτόν συσκευές (Πυρανιχνευτές, Κομβίο Ενεργοποίησης & Ακυρωτικό, Φαροσειρήνα κτλ.), που στόχο έχουν την όσο το δυνατόν ταχύτερη ανίχνευση και αντιμετώπιση εστίας φωτιάς. Για το λόγο αυτό τα συστήματα αυτά είναι εφοδιασμένα με κατάλληλες φιάλες υλικού πυρόσβεσης οι οποίες και ενεργοποιούνται απελευθερώνοντας το υλικό μέσω κατάλληλου πυροσβεστικού δικτύου στον προστατευόμενο χώρο. Η διαδικασία αυτή γίνεται αυτόματα, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, μέσω προγραμματισμού του πίνακα κατάσβεσης σύμφωνα πάντα με την αρχή της διασταύρωσης διαφορετικών ζωνών (“Cross Zone Check”), την κατάκλιση δηλαδή που εκτελείται μόνο εφόσον έχουμε ενεργοποίηση ανιχνευτών διαφορετικού τύπου, σε διαφορετικές ζώνες, ώστε να αποφύγουμε άσκοπη χρήση του κατασβεστικού υλικού λόγω ψευδοσυναγερμών (“False Alarm”), το οποίο μπορεί να είναι και επικίνδυνο, όπως για παράδειγμα το διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Οι ανιχνευτές που εγκαθίστανται είναι συνήθως καπνού και θερμοδιαφορικοί, ενώ για να ενεργοποιηθεί το σύστημα απαιτείται εκτός από την παρουσία καπνού και ταυτόχρονη, απότομη μεταβολή θερμοκρασίας.

Το σύστημα αυτόματης κατάσβεσης είναι κατά βάση αυτόνομο στη λειτουργία του, σχεδόν πάντα ωστόσο «επικοινωνεί» με το κεντρικό σύστημα πυρανίχνευσης προκείμενου να υπάρξει έγκαιρη ειδοποίηση για την ενεργοποίηση του και την πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιάς. Εάν θα θέλαμε να αποτυπώσουμε με ένα απλό γράφημα τη δομή ενός συστήματος αυτόματης κατάσβεσης, αυτή θα αποτυπωνόταν σχηματικά παρακάτω, υποδεικνύοντας μας πως το σύστημα κατάσβεσης είναι κατά βάση ένα σύστημα πυρανίχνευσης, εφοδιασμένο με κατάλληλες φιάλες και πυροσβεστικό δίκτυο ώστε να μην ανιχνεύει μόνο την παρουσία πυρκαγιάς αλλά και να την αντιμετωπίζει.

Οι βασικές συσκευές οι οποίες αποτελούν ένα σύστημα κατάσβεσης είναι:

1. Ακροφύσια Εκτόξευσης Κατασβεστικού Υλικού
2. Πυροσβεστικό Δίκτυο Χαμηλής ή Υψηλής Πίεσης
3. Πίνακας Αυτόματης Κατάσβεσης
4. Φάρος, Σειρήνα, Κουδούνι
5. Πόρτα Πυράντοχη για Αποτροπή Μετάδοσης Φωτιάς σε παρακείμενους Χώρους
6. Πυρανιχνευτές (Καπνού, Θερμοκρασίας & Θερμοδιαφορικοί)
7. Κομβίο Ενεργοποίησης ή Κατάσβεσης & Κομβίο Ακύρωσης Εντολής Κατάσβεσης
8. Συστοιχία Φιαλών Αυτόματης Κατάσβεσης

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως η φιάλη πρέπει να βρίσκεται εκτός του προστατευόμενου χώρου. Καταρχάς για να είναι δυνατή η χειροκίνητη ενεργοποίηση της σε περίπτωση που δεν λειτουργήσει το σύστημα ανίχνευσης και κατά δεύτερον για να εξασφαλίσουμε ότι ο ενεργοποιητής και όλα τα εξαρτήματα της φιάλης θα δουλέψουν σωστά και έγκαιρα, ενώ η φιάλη θα βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα θερμοκρασίας και πίεσης. Το κατασβεστικό μέσο που θα επιλέξουμε εξαρτάται από τη χρήση του χώρου τον οποίο θέλουμε να προστατεύσουμε. Σε χώρους όπου ο εξοπλισμός δεν κρίνεται ως ιδιαίτερα ευαίσθητος, μπορούμε να εγκαταστήσουμε φιάλες ξηράς σκόνης, οι οποίες είναι οικονομικές, ενώ ταυτόχρονα έχουν και χαμηλό συντελεστή κατάκλισης, καλύπτοντας σημαντική επιφάνεια. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως για κάθε ένα κυβικό μέτρο όγκου, απαιτούνται 300 γραμμάρια πυροσβεστικής σκόνης (300g Pa/m³). Για ένα κοινό χώρο δηλαδή με μέσο ύψος 3.00- 3.50m, 12kg πυροσβεστικής σκόνης καλύπτουν μία επιφάνεια 12m². Τέτοιοι χώροι μπορεί να είναι λεβητοστάσια, δεξαμενές καυσίμων, χώροι αρχείου και γραφικής ύλης, αποθήκες, μηχανοστάσια ανελκυστήρα, λιναποθήκες, πλυντήρια κλπ. Αντίθετα, σε ευαίσθητο εξοπλισμό κατά βάση Ηλεκτρομηχανολογικό, ενδείκνυται η χρήση αέριου κατασβεστικού μέσου, το οποίο δεν αφήνει υπολείμματα. Κατασβεστικά υλικά σε αέρια μορφή είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), αέρια μείγματα με βάση το άζωτο και το αργό (Inergen & Argonite), αερολύματα όπως το Aerosol και φθοριούχα αέρια (HFCs, FM200, Novec, FK κτλ.). Κάθε ένα από τα παραπάνω έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τα οποία καθορίζουν τη μορφή στην οποία αποθηκεύεται το υλικό μέσα στη φιάλη, κάτω από ποιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας, το συντελεστή κατάκλισης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο απελευθερώνεται στον υπό προστασία χώρο.

Σύστημα Αυτόματης Κατάσβεσης αποτελεί και το δίκτυο καταιονισμού (sprinklers), εγκατάσταση πυρόσβεσης δηλαδή με δεξαμενή νερού, αντλίες και δίκτυο σωληνώσεων με κατάλληλες διατομές και ακροφύσια. Εφαρμόζεται σε μεγάλης έκτασης χώρους με υψηλό πυροθερμικό φορτίο και επικινδυνότητα λόγω χρήσης εύφλεκτων υλικών. Το δίκτυο μπορεί είτε να είναι συνεχώς υπό πίεση με νερό, οπότε μιλάμε για σύστημα υγρού τύπου, ή να είναι γεμάτο με αέρα και να υπάρχει ροή νερού μέσω σταθμού ελέγχου, μόνο κατά την περίπτωση που επιβεβαιωθεί η παρουσία φωτιάς (σύστημα ξηρού τύπου). Το σύστημα ξηρού τύπου μας εξασφαλίζει πως δεν θα έχουμε άσκοπη χρήση νερού το οποίο μπορεί να προκαλέσει φθορές στον εξοπλισμό της επιχείρησης ή τα εμπορεύματα.