Προτεινόμενα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας υφιστάμενων κατοικιών

Κατηγοριοποίηση Κατοικιών με βάση τη νομοθεσία

Στα κτίρια κατοικιών δεν απαιτείται άδεια λειτουργίας ούτε υφίσταται φορέας αδειοδότησης ενώ δεν υφίσταται νομοθετικό πλαίσιο πυροπροστασίας κατοικιών με ημερομηνία αίτησης έκδοσης οικοδομικής άδειας πριν τις 17-2-1989. Θέματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των πολυκατοικιών και τη διαμονή των ενοίκων σε αυτές, επιλύονται από το καταστατικό της πολυκατοικίας και τη γενική συνέλευση.

Ο αριθμός των συμβάντων πυρκαγιών σε κατοικίες αποτελεί το 15,5% περίπου του συνόλου αστικών συμβάντων κατάσβεσης πυρκαγιάς κατά την τελευταία δεκαετία. Επιπροσθέτως, οι εν λόγω κατοικίες δεν έχουν, εν γένει, αναγερθεί με ομοιόμορφους και δεσμευτικούς όρους δόμησης και η παρέμβαση, ιδιαίτερα σε δομικά στοιχεία είναι συνήθως τεχνικά δυσχερής. Με τη δημοσίευση του π.δ. 41/2018 αναβαθμίστηκε το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας κατοικιών που εμπίπτουν σ’ αυτό.

Πεδίο Εφαρμογής

Στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της υπ’ αριθ. 31415/21-5-2019 Εγκυκλίου του Αρχηγείου του Πυροσβεστικού Σώματος, δίνονται τα ελάχιστα προτεινόμενα, κατά την άποψη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, μέτρα και μέσα πυροπροστασίας υφιστάμενων κατοικιών χωρίς αυτά να επιβάλλονται, ούτε να τίθενται δεσμευτικοί όροι ή κυρώσεις, είτε περαιτέρω ανάμιξη των Υπηρεσιών του Σώματος:

• Το παρόν Παράρτημα πραγματεύεται τα κτίρια ή τμήματα κτιρίων που χρησιμοποιούνται για κατοικία με ημερομηνία αίτησης έκδοσης άδειας οικοδομής, προ της έναρξης ισχύος του π.δ. 71/1988 (A΄ 32), περιλαμβανομένων των υπαίθριων χώρων αυτών και των δραστηριοτήτων που έχουν λειτουργική εξάρτηση με την κατοικία, όπως αποθήκες και χώροι ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Το παρόν Παράρτημα δεν πραγματεύεται κατοικίες που εμπίπτουν στις διατάξεις των π.δ. 71/1988 και π.δ. 41/2018 (Α΄80), καθώς και υφιστάμενες επιχειρήσεις- εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών με χρήση κατοικίας, όπως στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης, προστατευόμενα διαμερίσματα και προσωρινή διαμονή με λιγότερες από είκοσι (20) κλίνες. 
Τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας του παρόντος, προτείνεται να τηρούνται επίσης, σε κατοικίες που άποψη πυροπροστασίας εμπίπτουν στις διατάξεις του π.δ. 71/1988 εφόσον δεν τίθενται αυστηρότερα μέτρα.

• Επειδή οι υφιστάμενες κατοικίες δεν έχουν, εν γένει, αναγερθεί με ομοιόμορφους και δεσμευτικούς όρους δόμησης και η παρέμβαση, ιδιαίτερα σε δομικά στοιχεία είναι συνήθως τεχνικά δυσχερής, δεν υφίσταται πρόθεση επιβολής, αλλά καθορισμού προτεινόμενων μέτρων και μέσων πυροπροστασίας, χωρίς να τίθενται δεσμευτικοί όροι ή κυρώσεις. Συνιστάται η τήρηση των απαιτήσεων του π.δ. 41/2018 όπου είναι εφικτό να υλοποιηθούν. 
Κρίνεται ως ευχερώς υλοποιήσιμη, η τήρηση των προληπτικών μέτρων, καθώς και η τοποθέτηση των αυτόνομων ανιχνευτών καπνού, καθώς και φορητών πυροσβεστήρων και βοηθητικών εργαλείων και μέσων.

• Κατά τα λοιπά, ισχύουν οι διατάξεις που διέπουν μεταξύ άλλων τη χρήση υγρών ή αερίων καυσίμων και άλλων καυστών υλικών (Κ.Υ.Α. 31856/2003 (Β΄ 1257), Υ.Α. Δ3/Α/οικ.6598/2012 (Β΄ 976) Υ.Α. Δ3/11346/2003 (Β΄ 963) και π.δ. 922/1977 (Α΄ 315), την πυροπροστασία οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται εντός πόλεων, κωμοπόλεων και οικισμών (Πυροσβεστική Διάταξη 4/2012 (Β΄ 1346)), την πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών σε δασικές και αγροτικές εκτάσεις (Πυροσβεστική Διάταξη 9/2000 (Β΄ 1459/2000 και Β΄/1554/2005)), την οργάνωση, εκπαίδευση και ενημέρωση προσωπικού των εγκαταστάσεων (Πυροσβεστική Διάταξη 14/2014 (Β΄ 2434)), την εκτέλεση θερμών εργασιών (Πυροσβεστική Διάταξη 7/1996 (Β΄ 155)), καθώς και τις προδιαγραφές των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας (Πυροσβεστική Διάταξη 15/2014 (Β΄ 3149).

• Οι επικίνδυνοι χώροι, είναι οι χώροι υψηλού βαθμού κινδύνου, τα περιεχόμενα των οποίων παρουσιάζουν μεγάλη αναφλεξιμότητα, ταχύτητα επιφανειακής εξάπλωσης της φλόγας και έκλυσης θερμότητας ή παράγουν πολλά τοξικά καυσαέρια ή έχουν κίνδυνο έκρηξης, ή/και λόγω υψηλής εγκατεστημένης ισχύος έχουν αυξημένο κίνδυνο έναρξης φωτιάς. Για τις ανάγκες του παρόντος Παραρτήματος διακρίνονται σε δύο (2) βασικές κατηγορίες:

α. Επικίνδυνοι χώροι Κατηγορίας Α. Κεντρικοί μηχανολογικοί ή αποθηκευτικοί χώροι που παρουσιάζουν επικινδυνότητα όπως λεβητοστάσια θερμικής ισχύος μεταξύ 25 και 50kW και αποθήκες κτιρίων (βοηθητικοί χώροι κατοικιών) εμβαδού άνω των 20τ.μ. με πυκνότητα πυροθερμικού φορτίου ≤ 2000MJ/m2, μη περιλαμβανομένων μεμονωμένων χώρων με συσκευές που δύναται να είναι σε άμεση επικοινωνία με τους χώρους κύριας χρήσης όπως χώροι επιτοίχιων λεβήτων φυσικού αερίου.

β. Επικίνδυνοι χώροι Κατηγορίας Β. Κεντρικοί μηχανολογικοί, ηλεκτρολογικοί, ή αποθηκευτικοί χώροι των οποίων τα περιεχόμενα παρουσιάζουν μεγάλη αναφλεξιμότητα, ταχύτητα επιφανειακής εξάπλωσης της φλόγας και έκλυση θερμότητας, παράγουν πολλά τοξικά καυσαέρια, έχουν κίνδυνο έκρηξης, ή/και λόγω υψηλής εγκατεστημένης ισχύος προκύπτει αυξημένος κίνδυνος εκδήλωσης φωτιάς, όπως λεβητοστάσια θερμικής ισχύος>50kW, κεντρικοί καυστήρες υγραερίων και φυσικού αερίου, χώροι μετασχηματιστών (Μ/Τ και Υ/Τ), αποθήκες εύφλεκτων υλικών και αποθήκες κτιρίων (βοηθητικοί χώροι κατοικιών), που λόγω της φύσης των περιεχομένων τους παρουσιάζουν επικινδυνότητα και έχουν πυκνότητα πυροθερμικού φορτίου>2000MJ/m2.